Gıda enflasyonunu düşürmek hedefiyle sebze ve meyvelerin üreticiden tüketiciye aracısız, doğrudan satılması adına kurulan ve tek merkezden yönetilen Sera A.Ş’den daha fazla verim alınabilmesi için Mersin ve Adanalı sektör temsilcileri yerel Sera A.Ş’ler kurulmasını önerdi.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) ile Adana Ticaret
Odası (ATO) tarım sektör temsilcileri düzenledikleri ortak toplantı ile 2019
yılı Mayıs ayında Ankara’da kurulan Sera A.Ş’yi ve sektöre etkilerini
değerlendirdi. Tarım Bakanlığı, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri
işbirliğinde kurulan Sera A.Ş’nin üreticiden direk alım yaptığı ve sadece
anlaşmalı olduğu marketlere bu ürünleri sattığı anlatılan toplantıda, bu
sistemin önümüzdeki süreçte tekelleşmeye yol açabileceği endişesi dile
getirildi. Türkiye’de miras hukuku nedeniyle ağırlıklı küçük arazilerde tarım
yapıldığı ve küçük arazisi olan üreticilerin bu sistemden yararlanamayarak
sistem dışı kalacak olması nedeniyle üretimde sıkıntı yaşanabileceği vurgulanan
toplantıda anlaşmalı marketler dışında kalan tüm yerel ve zincir marketlerin de
haksız rekabetle karşı karşıya kalacağına dikkat çekildi. Sera A.Ş’nin yurtdışı
bağlantılar kurmaya başladığının da dile getirildiği görüşmede, mevcut durumda
üreticilerin, komisyoncuların ve marketlerin olumsuz etkilenmeye başladığı
uygulamanın önümüzdeki süreçte ihracatçıları da sıkıntıya sokacağı belirtildi.
“ÜRETİMİN TABANA YAYILDIĞI BİR SİSTEM GELİŞTİRİLMELİ”
Uygulama kapsamında Sera A.Ş’nin yurt genelinde sera
sayısını ve üretimi artırma hedefi bulunduğu hatırlatıldı. Yeni yapılanmanın
meyve sebze hallerini devre dışı bırakmayı hedeflediğini, fiyatların aşağı
çekilmesini öngördüğünü kaydeden Mersin ve Adanalı sektör temsilcileri, ilk
bakışta iyi gibi görünen bu sistemin içinde çeşitli handikaplar barındırdığına
dikkat çekti.
Yeni seralar yapılırken mevcut üreticilerin ne olacağı,
hallerin devre dışı kalkmasıyla birlikte fiyatı kimin belirleyeceği gibi
soruların yanıtsız kaldığını kaydeden Komite Üyeleri, sektördeki tekelleşme
endişelerini anlattı.
Devletin fiyatlara müdahale için böyle bir yol seçmesinin
Ticaret ve Sanayi Odası üyelerine zarar vereceği görüşünde birleşen Adana ve
Mersinli Komite Üyeleri, devletin serbest piyasada özel sektöre rakip
çıkarılmasının doğru olmadığını vurguladı.
Özel sektöre yeni rakip yaratmak yerine üreticilerin
ortak olduğu, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin desteklediği,
tabana yayılan bir sisteme geçilmesi görüşünü dile getiren sektör temsilcileri,
üretim bölgelerinde yerel Sera A.Ş’ler oluşturulması taleplerini yineledi.
Sektör temsilcileri üretim ve satışın birbirinden ayrılması gerektiğini
belirtip, denge sağlanmasının önemini vurguladı.
Konuyla ilgili değerlendirme yapan MTSO Yönetim Kurulu
Başkanı Ayhan Kızıltan, “Böyle bir sistemin işlerliğinin artması için kontrol
mekanizması önemli. Tek merkezden sağlıklı bir kontrol mümkün görünmüyor.
Hazine arazilerine sera kurulacak deniyor. Madem öyle, bölgedeki hazine
arazilerinde kurulacak seraların işletilmesi için biz bölge olarak Çukurova
Bölgesi Sera A.Ş’yi kurup işletelim. Üreticiler de bu oluşumun parçası olsun”
dedi.